Kurkuma (Curcuma longa) to jedna z najzdrowszych przypraw świata pochodząca z południowej Azji. Najbardziej rozpowszechniona jest w kuchni Chin, Indii i Tajlandii. Kurkuma nadaje intensywny żółto-pomarańczowy kolor potrawom. Posiada wyrazisty smak i aromat oraz niesamowite właściwości zdrowotne.
Kurkuma była używana od wieków w ajurwedzie (medycynie indyjskiej) i tradycyjnej medycynie chińskiej do leczenia chorób, takich jak choroby dermatologiczne, infekcje, stres i depresja, problemy ginekologiczne, żołądkowe, wątrobowe, krwotoczne. Obecnie kurkuma została przebadana pod kątem wspomagającym leczenie wielu chorób.
Kurkuma, poza walorami smakowymi, wykazuje silne działanie lecznicze. Jest mistrzem w pokonywaniu problemów zdrowotnych i stanów zapalnych. Stany zapalne utrzymujące się w organizmie mogą powodować przewlekłe bóle, osłabienie układu immunologicznego, wiele przeróżnych dolegliwości, a także chorób, w tym nowotworowych. Notabene nowotwór to nic innego, jak utrzymujący się w organizmie przewlekły stan zapalny.
Czym jest kurkumina i jaki jest jej wpływ na zdrowie?
Kurkumina to aktywny składnik kurkumy. Jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów, dzięki czemu zyskała miano naturalnego zabójcy licznych chorób i nowotworów.
Kurkumina ma niezwykle silne właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwartretyczne i przeciwstarzeniowe, a dzięki temu odgrywa ważną rolę we wzmacnianiu naszej odporności, a także zapobieganiu i leczeniu różnych chorób, w szczególności nowotworów, chorób autoimmunologicznych, neurologicznych, sercowo-naczyniowych, chorób stawów, depresji, otyłości i cukrzycy.
Z dotychczasowych badań naukowych wynika, że najwyższą skuteczność działania przeciwbakteryjnego kurkumina wykazuje przeciwko bakterii Helicobacter pylori. Z kolei przeciwgrzybicze działanie kurkuminy okazało się najbardziej efektywne przeciwko gatunkom Candida. Udowodniono także, że kurkumina zwalcza m.in. opornego na metycylinę gronkowca złocistego (MRSA).
Kurkumina i jej rola w DNA
Kurkumina odgrywa niebagatelną rolę w ekspresji genów, które warunkują nasze zdrowie lub chorobę. Ekspresja genów to proces, na który największy wpływ wywiera środowisko. Najnowsze odkrycia udowodniły, że nasze zdrowie jest w naszych rękach. Zatem wygląda na to, że obecnie mamy istotny wpływ na geny, jakie odziedziczyliśmy poprzez właściwy styl życia i zdrowe odżywianie.
Kurkumina stanowi potężny oręż w walce o naprawę uszkodzonych łańcuchów DNA i dłuższe życie. Spożycie kurkuminy sprawia, że liczba komórek wykazujących uszkodzenia DNA i narażonych na kontakt z wolnymi rodnikami ulega zmniejszeniu.
Uwzględnienie dodatku tylko tego jednego składnika w diecie obniży poziom uszkodzeń aż o 50%! Wystarczy ok. 1/8 łyżeczki kurkumy dziennie, aby naprawić nasze DNA.
Wspomaganie organizmu w walce z wolnymi rodnikami skutkuje dłuższym zachowaniem młodego wyglądu, ale również obniżeniem ryzyka wystąpienia chorób powiązanych z uszkodzeniami DNA, m.in. rakiem i chorobami neurodegeneracyjnymi (są to choroby systemu nerwowego np. choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, stwardnienie zanikowe boczne).
Kurkumina wspomaga pracę enzymów
Kurkumina jest nie tylko przeciwutleniaczem, ale zwiększa również aktywność naszych wewnętrznych enzymów antyoksydacyjnych, takich jak katalaza, które zatrzymują procesy starzenia się mózgu. Spożywając równowartość ok. 3/4 łyżeczki kurkumy dziennie można poprawić wydajność tego enzymu w krwiobiegu nawet o 75%!
Kurkumina – na co pomaga?
Kurkumina została do tej pory dość obszernie przebadana. Jej działanie prozdrowotne zostało udowodnione w wielu dolegliwościach i jednostkach chorobowych. Należą do nich m.in.:
- rak – kurkumina w badaniach wykazała skuteczność przeciwko: rakowi jelita grubego, rakowi trzustki, rakowi piersi, rakowi prostaty, rakowi szpiczaka mnogiego, rakowi płuc, rakowi jamy ustnej oraz rakowi płaskonabłonkowemu głowy i szyi
- zgaga, nadkwasota, wrzody
- problemy z trawieniem
- pieczenie w gardle, chrypka
- wszystkie choroby jelit
- alergie
- cukrzyca typu 2 i inne problemy metaboliczne
- choroby nerek
- zapalenie stawów
- choroby układu krążenia
- choroby układu moczowego
- zapalenie pęcherzyka żółciowego
- choroby wątroby
- bielactwo nabyte
- łuszczyca
- depresja
- fibromalgia
- choroby tarczycy
Warto dodać, że wszystkie choroby i dolegliwości, które wymieniłam, są związane z długo trwającym w organizmie stanem zapalnym. Stan zapalny to nic innego jak konsekwencja niewłaściwego odżywiania i stylu życia. Prowadzi do obniżonej odporności, a w jej następstwie licznych chorób.
Kurkumina i jej właściwości zdrowotne
Działanie przeciwnowotworowe
W testach laboratoryjnych odkryto, że kurkumina hamuje wzrost komórek kostniakomięsaka – nowotworu złośliwego występującego w 96% u dzieci, jednocześnie pobudzając zdrowe komórki kostne. Naukowcy z Washington State University uznają kurkuminę za alternatywę dla chemioterapii.
Jednym z problemów, które napotkano, było doprowadzenie kurkuminy we właściwe miejsce w organizmie. Podawana doustnie w czystej postaci nie wchłaniała się zbyt dobrze. Była szybko trawiona i wydalana, zanim wykazała prozdrowotne działanie. Waszyngtońscy badacze rozwiązali ten problem, zamykając substancję w cząsteczkach tłuszczu, co opóźnia procesy trawienne i pomaga jej przetrwać podróż przez jelita.
Cukrzyca typu 2
Kurkumina będzie skuteczna także w leczeniu cukrzycy. W badaniach laboratoryjnych wykazano, że kurkumina obniżała poziom cząsteczek odgrywających rolę w rozwoju stanów zapalnych, takich jak czynnik martwicy nowotworów alfa wywołujący oporność insulinową oraz NF-KB – białko nasilające ekspresję cząsteczek sygnalizujących stan zapalny. Stwierdzono również, że kurkumina poprawia funkcjonowanie trzustkowych komórek beta, a co najistotniejsze obniża glukozę i oporność insulinową.
Ponadto, obniżając poziom glukozy we krwi i wspomagając pracę układu pokarmowego, kurkuma reguluje przemianę materii i w konsekwencji pomaga schudnąć.
Choroby jelit
Jednym z głównych zastosowań kurkuminy jest poprawa trawienia. Kurkumina pomaga usunąć śluz z organizmu i dzięki temu oczyszcza organizm. Łagodzi objawy zespołu jelita drażliwego, choroby Leśniowskiego-Crohna, wielu chorób układu pokarmowego powiązanych z wrzodami, a także niektórych schorzeń trzustki.
Wrzody żołądka
Kurkumina, co udowodniono w badaniach naukowych, jest silnym środkiem przeciw wrzodom żołądka. Wrzody żołądkowo-jelitowe są najczęściej wywołane przez bakterię Helicobacter pylori, przewlekłe przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) i na skutek czynników, takich jak papierosy, alkohol i fast foody.
Kurkumina działa ochronnie na błonę śluzową żołądka, dzięki czemu pomaga skutecznie leczyć wrzody i stany zapalne żołądka wywołane przez wrzody (nadżerki, zapalenie żołądka, niestrawność).
Choroby wątroby i nerek
Kurkumina pomaga zmniejszyć wzdęcia oraz dolegliwości wątroby. Ponadto korzystnie wpływa na pracę nerek w przebiegu nefropatii cukrzycowej.
Kurkumina to środek żółciopędny, pobudzający produkcję żółci w wątrobie i pobudzający wydalanie żółci przez woreczek żółciowy, co poprawia zdolność organizmu do trawienia tłuszczów. Kurkuma zmieszana z innymi przyprawami, takimi jak kolendra, czerwona papryczka chili, czarny pieprz i kminek spowodowała wyraźną stymulację przepływu żółci i wydzielania kwasów żółciowych.
Choroby stawów
Kurkumina wspomaga również choroby stawów. Potwierdziło to badanie z udziałem 45 pacjentów z aktywnym reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS). Jego wynik sugerował, że kurkumina wykazywała wyższą skuteczność, dodatkowo nie wykazując przy tym działań ubocznych, aniżeli niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) podawane w przebiegu RZS.
Naczynia krwionośne
W jednym z badań naukowych udowodniono, że kurkumina i trening fizyczny (zwłaszcza ćwiczenia aerobowe) poprawiają funkcję śródbłonka naczyniowego u kobiet po menopauzie. Czynność śródbłonka naczyniowego pogarsza się wraz z wiekiem i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób układu krążenia, zwłaszcza miażdżycy.
Prowadzenie zdrowego stylu życia, aktywność fizyczna i odpowiednia dieta mają korzystny wpływ na starzenie się naczyń krwionośnych.
Choroby układu krążenia
Kurkumina wspomaga pracę układu krążenia. W badaniach wykazano, że kurkumina ma wpływ na obniżenie ryzyka zawału serca. U osób, którym podawano kurkuminę – skierowanym na operację wszczepienia by-passów – ryzyko ataku serca było niższe niż wśród osób, które nie przyjmowały kurkuminy. Działanie kardioprotekcyjne kurkuminy powiązano z jej właściwościami przeciwutleniającymi i przeciwzapalnymi.
Choroby układu nerwowego i depresja
Kurkumina jest pomocna również dla układu nerwowego. Wykazuje działanie przeciwdepresyjne i pomaga radzić sobie ze stresem. Przewlekły stres powoduje obniżenie poziomu białka – neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego (BDNF). Białko BDNF jest produkowane przez neurony i stymuluje powstawanie nowych komórek nerwowych. Chroni układ nerwowy przed starzeniem i wpływa na prawidłowe procesy poznawcze (pamięć, koncentracja, możliwość skupienia uwagi, uczenie się nowych rzeczy).
Badacze udowodnili, że wywołany stresem spadek BDNF został zablokowany przez przewlekłe podawanie kurkuminy (5 lub 10 mg / kg masy ciała). Z kolei w innym badaniu wykazano, że kurkumina może być stosowana jako skuteczna i bezpieczna metoda leczenia pacjentów z dużymi zaburzeniami depresyjnymi (MDD), bez towarzyszących im myśli samobójczych lub innych zaburzeń psychotycznych, alternatywnie do terapii farmakologicznej.
Wpływ na serotoninę i dopaminę
Z badań płynął także jednoznaczny wniosek, iż kurkumina, zależnie od dawki, zwiększała poziom serotoniny i dopaminy – neuroprzekaźników powiązanych ze schorzeniami psychicznymi i neurodegeneracyjnymi, takimi jak m.in. depresja.
Serotonina i dopamina znane są jako popularne hormony szczęścia odpowiedzialne za nasze dobre samopoczucie. Pamiętajcie, że nic tak nie aktywuje serotoniny, jak pocałunki i aktywność fizyczna ?
Bielactwo nabyte
Ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające kurkumina może być skuteczną opcją w naturalnym leczeniu bielactwa nabytego. Bielactwo jest chorobą skóry, w której komórki wytwarzające pigment (kolor) w skórze (melanocyty) są niszczone, co powoduje powstawanie białych plam, które pojawiają się na skórze na różnych częściach ciała. Chociaż nie jest jasne, co powoduje uszkodzenie melanocytów, w patogenezie choroby przypisuje się stres oksydacyjny.
Kuracja przeciwpasożytnicza
Kurkumina przyspiesza proces wydalania pasożytów układu pokarmowego, takich jak glisty, owsiki, tasiemce. Warto dodawać kurkumę do potraw lub pić rano łyżeczkę kurkumy z wodą w trakcie kuracji przeciwpasożytniczej.
Dolegliwości skóry
Kurkumina jest pomocna w trudno gojących się ranach i trądziku. Wiele krajów Azji Południowej używa kurkumy jako środka antyseptycznego na skaleczenia, oparzenia i siniaki.
Inne dolegliwości
Kurkumina może być stosowana również w leczeniu żółtaczki, trudności w miesiączkowaniu, infekcjach dróg moczowych, krwotoku, bólach brzucha i przebiegu kolki. Może być pomocna miejscowo w okładach w celu złagodzenia bólu i stanów zapalnych.
Kurkuma znajduje również zastosowanie przy przewlekłym zapaleniu błony naczyniowej oka, zapaleniu spojówek, ospie wietrznej. Będzie skuteczna także u osób z łuszczycą.
Kurkumina i piperyna – jak zwiększyć przyswajalność kurkuminy?
Kurkumina jest trudno przyswajalna dla ludzkiego organizmu, lecz jej wchłanianie zwiększa się nawet o 2000% po zmieszaniu jej z piperyną zawartą w czarnym pieprzu. Podawanie kurkuminy jednocześnie z piperyną skutkuje zwiększoną biodostępnością oraz wzmocnieniem aktywności farmakologicznej, biochemicznej i neurochemicznej kurkuminy. Kurkumina jest także dużo lepiej przyswajalna w towarzystwie tłuszczu.
Kurkuma – jak ją stosować?
Kurkumę można stosować zewnętrznie w przypadku dolegliwości skórnych, ran, skaleczeń, oparzeń, trądziku. Kurkuma dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym znajduje szerokie zastosowanie w naturalnych kosmetykach jako uzupełnienie kuracji przeciwtrądzikowej, przeciwstarzeniowej i poprawiającej pigmentację skóry.
Kurkuma stosowana wewnętrznie pomaga na wszelkie choroby, o których szczegółowo pisałam wcześniej. Stosując kurkumę wewnętrznie, zaobserwujemy całe spektrum jej właściwości przeciwutleniających, przeciwzapalnych, przeciwnowotworowych, przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych i przeciwgrzybiczych.
Kurkumę możemy stosować tradycyjnie jako przyprawę i dodatek do potraw, pić zmieszaną z wodą i dowolnymi dodatkami w celach leczniczych oraz profilaktycznych, a także stosując ją w formie suplementu.
Kurkuma – w jakiej formie będzie najlepsza?
Najlepszym rozwiązaniem będzie użycie świeżego korzenia kurkumy. Równie dobrze sprawdzi się preparat z gotową, uprzednio startą i wysuszoną na proszek kurkumą. Ważne jest, aby gotowa kurkuma nie zawierała żadnych dodatków. Dlatego ja kupuję kurkumę zawsze w sklepach zielarskich lub z ekologiczną żywnością. Można jej używać także w postaci suplementu, ale wówczas również polecam Wam sprawdzić, czy taki suplement nie zawiera zbędnych dodatków.
Dobrej jakości kurkuma będzie miała intensywne żółto-pomarańczowe zabarwienie.
Kurkuma jest bardzo intensywnym naturalnym barwnikiem, dlatego pamiętajcie, aby używać jej ostrożnie, ponieważ barwi ubrania, blaty kuchenne, materiały sztuczne i naturalne. Plama taka jest trudna do usunięcia.
Kurkuma – co jest ważne przy zakupie kurkumy w formie suplementów?
Zwróćcie uwagę na zawartość kurkuminoidów (kurkuminy i olejków eterycznych), które zwiększają skuteczność kurkumy. Synergiczne działanie kurkuminy i olejków eterycznych sprawia, że preparaty kurkumy są znacznie bardziej biodostępne dla organizmu. Wysoka zawartość składników aktywnych w suplementach diety sprawia, że mają one silniejsze właściwości zdrowotne.
Ponadto, ważne jest, aby gotowy preparat zawierał dodatek piperyny w celu zwiększenia przyswajalności kurkumy.
Podsumowanie
Kurkuma to prawdziwy skarb wśród naturalnych przypraw. Jest bogactwem cennych właściwości odżywczych i leczniczych dla naszego zdrowia, dlatego warto włączyć ją na co dzień do naszej diety. Pamiętajmy o dodatku czarnego pieprzu i tłuszczu celem zwiększenia przyswajalności kurkuminy.
Współcześnie coraz więcej bakterii uodparnia się na działanie niektórych leków i antybiotyków, a ponadto, jak powszechnie wiadomo, wszelkie leki niosą ze sobą ryzyko wielu działań ubocznych. Wówczas na ratunek mogą przyjść takie cuda natury jak kurkuma, która jest naturalnym antybiotykiem i ma szerokie spektrum udowodnionego działania przeciwwirusowego, przeciwbakteryjnego czy przeciwnowotworowego. W dodatku jej stosowanie jest pozbawione jakichkolwiek działań niepożądanych.
Obecnie coraz więcej badań naukowych potwierdza zbawienne właściwości kurkumy i bezpieczeństwo jej stosowania. Właściwie nie ma przypadłości, na którą kurkuma nie byłaby naturalnym remedium.
Staram się przemycać kurkumę wszędzie, gdzie tylko się da. Dodaję kurkumę prawie do każdego przepisu na blogu. Poza tym piję wodę z kurkumą codziennie o poranku już kilka lat.
Tutaj znajdziecie przepis na mój działający prozdrowotnie eliksir -> Woda z kurkumą
Wypróbujcie też pochodzącej z ajurwedy metody płukania ust olejem, która podobnie jak kurkuma wykazuje szerokie działanie prozdrowotne, pozwala oczyścić organizm, wzmocnić odporność i pozbyć się wielu dolegliwości
Korzystałam z następujących źródeł:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26528921/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23847105/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29367110/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22887802/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11591174/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23873854/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4022204/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92752/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12676044/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5124450/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3535097/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17569207/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22481014/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0006899306027144
- Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers – PubMed (nih.gov)
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23832433/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22407780/
- https://link.springer.com/article/10.1007/s00213-008-1300-y
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12676044/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23146777/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3731878/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11485087/
- http://medwelljournals.com/abstract/?doi=psres.2011.25.28
- Nutr J. 2012; 11:79
- Hum Exp Toxicol. 2010 Jun; 29 (6): 513-24
- Int J Med Sci, 2013; 10: 337-81
- Nutr Metab, 2008; 5: 17
- Diabetes Care, 2012; 35: 2121-7
- Evid Based Complement Alternat Med, 2013; 2013: 636053
- ACSApplMaterInterfaces, 2019; 11: 17184
